КОНЦЕПЦІЯ ЦІЛІСНОЇ ОСВІТИ ЕДМУНДА БОЯНОВСЬКОГО (1814–1871): РЕАЛІЗАЦІЯ ІДЕЙ В УКРАЇНСЬКОМУ ДОШКІЛЛІ ТА ПОЧАТКОВИХ ШКОЛАХ

Автор(и)

DOI:

https://doi.org/10.24919/2308-4634.2025.341059

Ключові слова:

цілісна освіта; охоронка; Едмунд Бояновський; дошкільна освіта; початкові школи.

Анотація

У статті проаналізовано життєвий шлях та педагогічні погляди польського діяча, засновника охоронок, закладів дошкільної освіти, Едмунда Бояновського. Це всебічно розвинена людина, поет, перекладач, фольклорист, благодійник. Педагог, який випередив свій час.

Схарактеризовано розроблену Е. Бояновським концепцію цілісної освіти, провідне місце в якій відводилося релігії, природі, історії. Виявлено перспективи реалізації позитивних ідей в українському дошкіллі та початкових школах.

Біографія автора

Олександра Янкович

доктор педагогічних наук, професор, професор кафедри педагогіки і методики початкової та дошкільної освіти Тернопільського національного педагогічного університету імені Володимира Гнатюка; доктор габілітований, професор, завідувач кафедри педагогіки дошкільної та початкової освіти Куявсько-Поморської Академії (м. Бидгощ, Польща)

Посилання

Basenko, R.O. (2024). Ideia tsilisnoi osvity u pedahohichnomu vchenni lideriv renesansnoho humanizmu [The idea of holistic education in the pedagogical teachings of Renaissance humanist leaders]. Image of a Modern Teacher. No. 6 (219), pp. 23–27. DOI: https://doi.org/10.33272/2522-9729-2024-6(219)-23-27 (Accessed 31 July 2025). [in Ukrainian].

Basenko, R.O. (2022). Tsilisna osvita osobystosti: istoryko-pedahohichni ta innovatsiini vymiry definitsii [Holistic education of the individual: historical, pedagogical and innovative dimensions of definitions]. Image of a Modern Teacher. No. 1 (202), pp. 46–51. DOI: https://doi.org/10.33272/2522-9729-2022-1(202)-46-51 (Accessed 31 July 2025). [in Ukrainian].

Opiela, M. (red.) (2022). Ihry ta rozvahy. Za notatkamy Bl. Edmunda Boianovskoho [Games and fun activities. Based on notes by Bl. Edmund Bojanowski]. Liublin: Vydavnytstvo Werset, 56 p. Available at: https://repozytorium.kul.pl/items/da574121-0d07-4288-98ba-df77fc0034b3 (Accessed 31 July 2025). [in Ukrainian].

Opiela, M., Kaput, M., Piekarz, E., Kornobis, A., Zymróz, Z. & Chudzik, S. (2022). Prohrama doshkilnoho navchannia vidpovidno do pedahohichnoi kontseptsii blzh. Edmunda Boianovskoho [Preschool education program based on the pedagogical concept of Blessed Edmund Bojanowski]. Liublin: Vydavnytstvo Werset, 128 p. Available at: https://www.researchgate.net/publication/362951138_Programa_doskilnogo_navcanna_vidpovidno_do_pedagogicnoi_koncepcii_blz_Edmunda_Boanovskogo_rozkl (Accessed 31 July 2025). [in Ukrainian].

Yankovych, O.I. (2020). Hromadsko-osvitnia diialnist ta pedahohichni pohliady Marii Lopatkovoi (1927–2016) [Public and educational activities and pedagogical views of Maria Łopatkowa (1927–2016)]. Youth & market. No. 6–7 (185–186), pp. 27–32. [in Ukrainian].

Rynio, A. (red.) (2014). Dziedzictwo myśli pedagogicznej Edmunda Bojanowskiego we współczesnej edukacji w Polsce i na świecie [The heritage of Edmund Bojanowski’s pedagogical thought in contemporary education in Poland and worldwide]. Lublin: Wydawnictwo KUL, 543 p. [in Polish].

Opiela, M.L. (2017). Integralne wychowanie człowiek w koncepcji pedagogicznej Edmunda Bojanowskiego [Integral education in Edmund Bojanowski’s pedagogical concept]. Pedagogical yearbooks. Vol. 9 (45), special issue, pp. 39–49. DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rped.2017.9s-4 (Accessed 31 July 2025). [in Polish].

Sprutta, J. (2019). Dobro dziecka według bł. Edmunda Bojanowskiego [The child’s good according to Blessed Edmund Bojanowski]. Teacher and School. No. 2 (66). Available at: https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/nis/article/view/1203 (Accessed 31 July 2025). [in Polish].

Wycisło, J. (2010). Błogosławiony Edmund Bojanowski – „serdecznie dobry człowiek” [Blessed Edmund Bojanowski – ‘a truly good person’]. Historical Folio of Kraków. Vol. XV/XVI. Т. 15, pp. 435–460. DOI: https://doi.org/10.15633/fhc.1490 (Accessed 31 July 2025). [in Polish].

Rynio, A. (red.) (2013). Wychowanie integralne w teorii i praktyce pedagogicznej [Integral education in pedagogical theory and practice]. Lublin: Wydawnictwo KUL, 304 p. Available at: https://repozytorium.kul.pl/server/api/core/bitstreams/f7fa81be-dde9-4b8a-abab-f664152f82c7/content (Accessed 31 July 2025). [in Polish].

##submission.downloads##

Опубліковано

2025-11-04

Номер

Розділ

Статті